Εφημερίδα “Έθνος”, 10/2/2015
Υπάρχουν δύο όψεις της Αριστεράς. Η πρώτη, που δοκιμάστηκε στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, επικεντρώθηκε στην κατάργηση των ανισοτήτων, κατασκευάζοντας όμως αυταρχικά κράτη και κλειστές πολιτικές τάξεις. Η δεύτερη, που αναπτύχθηκε στις χώρες της Δύσης, δίνει έμφαση στην αξία της ισότητας χωρίς να παραμελεί την εμβάθυνση της δημοκρατίας και την ενδυνάμωση των ατομικών ελευθεριών.
Αριστερά δεν σημαίνει, υπό τη δεύτερη εκδοχή, μόνο υιοθέτηση μηχανισμών αναδιανομής του πλούτου, αλλά αναγνώριση νέων δικαιωμάτων σε ομάδες του πληθυσμού, επανένταξη των κοινωνικά αποκλεισμένων, αντιμετώπιση της ξενοφοβίας, διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, περιβαλλοντική προστασία, καταπολέμηση στερεοτύπων. Ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά αξιοποίησε το οπλοστάσιο της ευρωπαϊκής Αριστεράς στο πεδίο των ελευθεριών, εξαγγέλλοντας σημαντικές παρεμβάσεις υπέρ των γυναικών, των αναπήρων, των δεύτερης γενιάς μεταναστών, των ομοφυλοφίλων, των θρησκευτικών μειονοτήτων, των φυλακισμένων και άλλων ομάδων.
Θα ήταν εύλογο μάλιστα να περιμένει κανείς ότι η ενίσχυση των δικαιοκρατικών θεσμών θα αποτελέσει προνομιακό πεδίο για μια κυβέρνηση της Αριστεράς σε μια περίοδο ασφυκτικής δημοσιονομικής προσαρμογής, αφού τα περιθώρια ανασυγκρότησης του κοινωνικού κράτους και των αναδιανεμητικών πολιτικών είναι περιορισμένα. Η κατοχύρωση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, η χορήγηση ιθαγένειας στα παιδιά μεταναστών και η ενίσχυση της θρησκευτικής ελευθερίας αποτελούν ορισμένα από όσα πρέπει να γίνουν.
Όμως τα πρώτα μηνύματα της νέας κυβέρνησης είναι δυσοίωνα. Η οικονομική δυσπραγία χρησιμοποιείται ήδη ως δικαιολογητικός λόγος ώστε οι αλλαγές στο «εποικοδόμημα» να παραμείνουν προς το παρόν στο συρτάρι. Αλλωστε, η επιλογή της συγκυβέρνησης με τους εθνολαϊκιστές ΑΝΕΛ της βαθιάς Δεξιάς προεξοφλεί τη συρρίκνωση των πρωτοβουλιών στο πεδίο των δικαιωμάτων.
Επιπλέον, ένα κόμμα που χρησιμοποιεί στο έπακρο τον λαϊκιστικό λόγο για να κατακτήσει την εξουσία δεν είναι αυτονόητο ότι θα αποφασίσει να πραγματοποιήσει θεσμικές τομές, οι οποίες θα ενοχλήσουν ένα μέρος του εκλογικού του ακροατηρίου ακόμη και αν αποτελούν την καρδιά της ιδεολογικής του ταυτότητας. Ας ελπίσουμε ότι τα αρνητικά αυτά σημάδια θα διαψευσθούν και η νέα κυβέρνηση δεν θα χαρακτηριστεί «Αριστερά χωρίς νέα δικαιώματα».