Αφωνη κοινοβουλευτική πλειοψηφία

Εφημερίδα “Έθνος”, 31/5/2016

Η παραίτηση της Βασιλικής Κατριβάνου από το βουλευτικό αξίωμα, αφού καταψήφισε το υπερταμείο και τον δημοσιονομικό διορθωτή στις 22 Μαΐου, φαίνεται ότι υπήρξε αποτέλεσμα πίεσης από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Για την κυβέρνηση, που διαθέτει οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία 153 βουλευτών, κάθε δήλωση «ανταρτών» αποτελεί απειλή για την κυβερνητική σταθερότητα, ιδίως όταν συνοδεύεται από την πρόθεσή τους να μη στηρίξουν συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες.
 
Ωστόσο, το κρισιμότερο ζήτημα είναι ότι τείνει πλέον να επικρατήσει μια στρεβλή αντίληψη περί υποχρέωσης των βουλευτών να χειροκροτούν πειθήνια κάθε πράξη, παράλειψη και δήλωση των κομματικών ηγεσιών ή τουλάχιστον να σιωπούν. Η δημόσια διατύπωση μιας διαφορετικής άποψης θεωρείται, κατά την αντίληψη αυτή, ατόπημα που επισύρει τη διαγραφή από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, αν όχι και την πολιτική διαπόμπευση. Ανάμεσα στις ποικίλες θεσμικές παθογένειες που συνοδεύουν την εντεινόμενη κρίση του πολιτικού συστήματος, φαίνεται λοιπόν να εγκαθιδρύεται και ένας νέου τύπου «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός».
 
Ετσι αναιρείται όμως έμπρακτα η συνταγματική επιταγή της ελεύθερης εντολής, που κατοχυρώνει την κατά συνείδηση γνώμη και ψήφο των βουλευτών. Αποτελεί θεσμική και πολιτική έκπτωση να αντιμετωπίζεται ως ατόπημα η διαφωνία, ειδικά όταν εκφράζεται από πρόσωπα περιβεβλημένα με την εμπιστοσύνη των πολιτών. Η επιχειρούμενη φίμωση των βουλευτών υπό την απειλή διαγραφής ή υποχρέωσής τους σε παραίτηση συνιστά στρέβλωση του πολιτικού συστήματος που, σε συνδυασμό με το έλλειμμα εσωκομματικής δημοκρατίας, ενισχύει την υποβάθμιση της πολιτικής ζωής και την αποστασιοποίηση των πολιτών.
 
Η διαφωνία των βουλευτών είναι συνήθως συνέπεια της διαφοροποίησης των κομμάτων από προγραμματικές τους εξαγγελίες και προεκλογικές πολιτικές δεσμεύσεις. Οι βουλευτές εισπράττουν πρώτοι την αποδοκιμασία των πολιτών για τη μετάλλαξη των κομματικών θέσεων. Το κυριότερο, όμως, πρόβλημα της αυστηρής πειθάρχησης των βουλευτών θα ήταν η πλήρης αποψίλωση του Κοινοβουλίου από τον ουσιώδη διάλογο και η ολοκληρωτική του απαξίωση έναντι της κοινωνίας, μετατρέποντάς το σε όργανο τυπικής κύρωσης προειλημμένων αποφάσεων και εξαφανίζοντας τα τελευταία ψήγματα κύρους του.