Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 6/5/2014
Δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές συνάγονται ήδη ορισμένα συμπεράσματα για τη διαμόρφωση του πολιτικού τοπίου στην Ελλάδα. Κατ’ αρχάς, επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά ως προς τις ευρωεκλογές ότι ο προγραμματικός λόγος των πολιτικών κομμάτων δεν επικεντρώνεται στην πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, τη θεσμική φυσιογνωμία της Ευρώπης ή έστω στην ενίσχυση συγκεκριμένων ευρωπαϊκών δημόσιων πολιτικών που αφορούν άμεσα τη χώρα μας (ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, τραπεζική ενοποίηση, αναπτυξιακές ενισχύσεις), αλλά στην κλασική εσωστρεφή κομματική αντιπαράθεση.
Πρόκειται κατ’ ουσίαν για μια ακόμη ήττα της ευρωπαϊκής ιδέας, αλλά και των θεωρούμενων ως φιλευρωπαϊκών κομμάτων, δεξιών ή αριστερών, που εντάσσεται στην ευρύτερη τάση ενίσχυσης του ευρωσκεπτικισμού στην Ευρώπη. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι για πρώτη φορά εδώ και αρκετές δεκαετίες το αυτοδιοικητικό τοπίο εμφανίζει τόση αυτοτέλεια έναντι της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Οπως καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, οι εκλογείς στηρίζουν ιδίως πρόσωπα με χαρακτηριστικά που υπόσχονται ότι θα ασκηθεί χρηστή και αποτελεσματική διοίκηση των τοπικών υποθέσεων, ανεξάρτητα από την κομματική τους προέλευση. Πρόκειται συνεπώς για μια ρεαλιστική προσέγγιση που προσβλέπει από τις αυτοδιοικητικές αρχές να καλύψουν τα ελλείμματα του κεντρικού κράτους σε σειρά κρίσιμων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Το τρίτο συμπέρασμα είναι ότι παρά την επικοινωνιακή ρητορεία περί πλεονάσματος, εξόδου από την κρίση, επιστροφής στις αγορές και αποχώρησης της τρόικας, η διαιρετική τομή Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο ανακυκλώνεται και, όσο πλησιάζουν οι εκλογές, χρησιμοποιείται εντονότερα από τους αντίπαλους κομματικούς σχηματισμούς.
Ομως παράλληλα επισημαίνεται πλέον με σαφήνεια η συγκρότηση ενός δεύτερου διαιρετικού διπόλου, που σχηματικά μπορεί να περιγραφεί ως παλιό-νέο. Αυτή η διάκριση, από την οποία επωφελούνται νεοπαγή, ιδεολογικά «ουδέτερα» κόμματα με μιντιακά ερείσματα όπως το Ποτάμι, αλλά και η αντισυστημική Ακροδεξιά, παρεισφρέει στην πολιτική σκηνή κατά τρόπο που περιορίζει τον σχηματισμό ενός δικομματικού συστήματος με δυναμική αυτοδυναμίας. Από τα προηγούμενα συμπεράσματα προκύπτει ότι την επομένη των εκλογών θα διαμορφωθούν νέα πολιτικά δεδομένα στην Ελλάδα και την Ε.Ε.