Η ανέφικτη συνταγματική αναθεώρηση

Εφημερίδα "Εθνος", 18/10/2016

Εφημερίδα "Εθνος", 18/10/2016

Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε τη διεξαγωγή συνταγματικής αναθεώρησης και ένα περίγραμμα αναθεωρητικών προτάσεων. Η διαδικασία που ανακοίνωσε είναι καινοφανής. Πριν από την έναρξη της κοινοβουλευτικής διαδικασίας θα πραγματοποιηθεί δημόσια διαβούλευση, την οποία θα συντονίσει ειδική Επιτροπή διαλόγου. Στην Επιτροπή, της οποίας τα μέλη ορίσθηκαν πριν από λίγες ημέρες από τον πρωθυπουργό, μετέχουν πρόσωπα που με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις συνταγματικού δικαίου ούτε προηγούμενη εμπειρία στη διοργάνωση δημόσιων διαβουλεύσεων. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργικό σχεδιασμό, η συνταγματικά προβλεπόμενη κοινοβουλευτική διαδικασία θα ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση του δημόσιου διαλόγου την ερχόμενη άνοιξη.
 
Δεν είναι ορθή η άποψη που διατυπώθηκε ότι η διαδικασία που επέλεξε να ακολουθήσει η κυβέρνηση είναι αντισυνταγματική. Η διοργάνωση δημόσιου διαλόγου, για οποιοδήποτε ζήτημα, πρέπει να θεωρείται κατ’ αρχήν ευπρόσδεκτη. Ωστόσο μια Επιτροπή με τόσο κρίσιμη αποστολή θα ήταν ορθότερο να συγκροτηθεί με διακομματική συναίνεση και όχι με απόφαση του πρωθυπουργού. Επίσης, το πλαίσιο και οι όροι λειτουργίας της θα έπρεπε να έχουν προκαθοριστεί με σαφήνεια, ώστε να αποφευχθούν κίνδυνοι ή υπόνοιες χειραγώγησης. Τέλος, η εξαγγελθείσα διενέργεια δημοψηφισμάτων πάνω σε επίμαχα ζητήματα αναθεώρησης που θα αναδειχθούν κατά τον δημόσιο διάλογο παρουσιάζει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας και νομιμότητας.
 
Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, ιδίως όταν επιχειρείται σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, που συνοδεύεται από κρίση του πολιτικού συστήματος και των αντιπροσωπευτικών θεσμών. Υπό αυτές τις συνθήκες, και με την κομματική αντιπαράθεση να διεξάγεται πλέον με όρους προσωπικών προσβολών ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς, είναι προφανές ότι απουσιάζει η αναγκαία θεσμική εμπιστοσύνη μεταξύ των κοινοβουλευτικών κομμάτων, ως πολιτική προϋπόθεση για την επιτυχία κάθε αναθεωρητικού εγχειρήματος. Λαμβανομένου υπόψη ότι εξαρχής οι αντιδράσεις όλων των αντιπολιτευόμενων κομμάτων ως προς τις πρωθυπουργικές προτάσεις και την καινοφανή αναθεωρητική διαδικασία ήταν αρνητικές, αναμενόμενο είναι η αναθεώρηση να εκφυλιστεί σε άλλο ένα άτεχνο και ατελέσφορο επικοινωνιακό πυροτέχνημα της δημοσκοπικά καταρρέουσας κυβέρνησης.