εφημερίδα “Έθνος”, 6/9/2016
Ο όρος κομματοκρατία έχει πολιτογραφηθεί στο επιστημονικό λεξιλόγιο για να εκφράσει μια ορισμένη παθογένεια του πολιτικού συστήματος. Με τον όρο αυτόν η συνταγματική και η πολιτική επιστήμη αναφέρονται στις ποικίλες εκφάνσεις παρέμβασης των πολιτικών κομμάτων σε πεδία εξουσίας που δεν τους ανήκουν, όπως η δημόσια διοίκηση και τα κέντρα επικοινωνιακής και οικονομικής ισχύος. Η κομματοκρατία δεν περιορίζεται μόνο στην κλασική παθογένεια των πελατειακών σχέσεων, αλλά εκδηλώνεται ευρύτερα ως κομματική υποκατάσταση στη λήψη αποφάσεων από επιμέρους όργανα της πολιτείας, στερώντας τους τη δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας, καθώς και ως άκρατη διείσδυση σε θεσμικούς χώρους της κοινωνίας.
Χαρακτηριστικότερη όψη της κομματοκρατίας αποτελεί η άλωση της δημόσιας διοίκησης από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα. Η διαφθορά αποτελεί όρο με μακρότερη ιστορία από την κομματοκρατία, αλλά με εξίσου αμφίσημο περιεχόμενο. Εχει υποστηριχθεί μια πληθώρα διαφορετικών ορισμών της διαφθοράς, ιδίως από τη δεκαετία του 1990 και μετά, όταν πλέον συστηματοποιείται η μελέτη του φαινομένου και οι πολιτικές καταπολέμησής της. Σύμφωνα με έναν ορισμό που επιχειρεί να απομακρυνθεί από την ηθικολογική διάσταση, ως διαφθορά νοείται η παροχή εύνοιας και προνομιών ή, αντίστροφα, η επιβολή βαρών και δυσμενών όρων κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας για ιδιοτελείς σκοπούς.
Ο λόγος περί διαφθοράς συναρμόζεται με τη συζήτηση περί κομματοκρατίας για να δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα απαξίωσης του κομματικού φαινομένου και της πολιτικής τάξης. Τα αποφθέγματα για την κρίση του πολιτικού συστήματος και την αναξιοπιστία των πολιτικών κομμάτων, για το διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό και για την παρακμή των θεσμών, τείνουν να αποδομήσουν τα νομιμοποιητικά θεμέλια της σύγχρονης συνταγματικής δημοκρατίας.
Στο πλαίσιο αυτό, διαπιστώνεται η εξάπλωση κοινωνικών φαντασιακών σημασιών που υποσκάπτουν την πολιτική ευθύνη και τη συμμετοχή των ατόμων, ενώ ταυτόχρονα υποθάλπουν την απαξίωση των πολιτικών θεσμών. Η διακυβέρνηση της χώρας τους τελευταίους 18 μήνες απέδειξε ότι από την κομματοκρατία και τη διαφθορά δεν εξαιρούνται πολιτικά κόμματα που επικαλούνται τις αξίες της Αριστεράς. Αντιθέτως, ενδέχεται να προκαλέσουν όξυνση του φαινομένου.