Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 9/2/2010
Οι διαπραγματεύσεις και τα σενάρια για τη «διάσωση» της ελληνικής οικονομίας από τους Ευρωπαίους εταίρους αποτελούν τις τελευταίες εβδομάδες το πρώτο θέμα στην πολιτική και οικονομική ατζέντα, τόσο στη χώρα μας όσο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, εν μέσω ενός κερδοσκοπικού τσουνάμι που δεν επηρεάζει μόνο την εγχώρια αγορά αλλά και την τιμή του ευρώ.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι αξιωματούχοι των κοινοτικών οργάνων πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει άμεσα μέτρα σκληρής λιτότητας, εις βάρος των εισοδημάτων των εργαζομένων, ιδίως των μεσαίων στρωμάτων, ως προϋπόθεση για να εκδηλωθεί η περιβόητη «κοινοτική αλληλεγγύη» προς τη χώρα μας. Αυτό που αποδεικνύεται, όμως, για ακόμη μία φορά είναι η παντελής αδιαφορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατ’ ουσίαν δηλαδή του Διευθυντηρίου των ισχυρών κρατών-μελών που κινούν τα νήματα των κοινοτικών αποφάσεων, για την τύχη των λιγότερο ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπερηφανευόταν ανέκαθεν για τους θεσμούς κοινωνικής πολιτικής που οικοδομήθηκαν στα κράτη-μέλη της. Το λεγόμενο ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη διαφοροποίηση της Ευρώπης από το μοντέλο ανάπτυξης των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Κίνας. Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους, σύνθετοι μηχανισμοί κοινωνικής ασφάλειας και προστασίας της εργασίας, κρατική μέριμνα για την ασφάλιση, την υγεία και την απασχόληση. Όλα αυτά, ωστόσο, φαίνεται σταδιακά να καταρρέουν.
Η Ευρώπη μεταμορφώνεται σταθερά από την ήπειρο των ανεπτυγμένων κοινωνικών κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση του κοινωνικού ελλείμματος. Η εκχώρηση κυριαρχικών εξουσιών στον οικονομικό τομέα από τα κράτη-μέλη προς τα ενωσιακά όργανα δεν συνοδεύτηκε από ανάλογη μέριμνα για κοινοτικές παρεμβάσεις στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής. Τα κράτη-μέλη εμφανίζονται αποδυναμωμένα, ανήμπορα να διατηρήσουν τους μηχανισμούς κοινωνικής ασφάλειας. Η Ευρώπη της κοινωνικής ευημερίας μετατρέπεται σε Ευρώπη της ανεργίας και της κοινωνικής αναλγησίας. Κι αυτό αποτελεί, εκτός των άλλων, έναν σοβαρό παράγοντα απονομιμοποίησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Σήμερα η ανεργία στην ευρωζώνη ανέρχεται, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, σε 10%, δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα από το 1998, και αυξάνεται διαρκώς. Στους νέους το ποσοστό της ανεργίας αγγίζει το 25%. Οι θέσεις μερικής απασχόλησης έχουν διπλασιαστεί την τελευταία τριετία. Η πραγματική ανεργία είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτήν που εμφανίζουν τα επίσημα στοιχεία. Ο αριθμός των κοινωνικά αποκλεισμένων και όσων διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας υπερβαίνει το 20% του πληθυσμού. Ακόμη και μια ενδεχόμενη κοινοτική ενίσχυση προς τις πλέον δοκιμαζόμενες οικονομίες της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας δεν φαίνεται ότι θα επηρεάσει προς το καλύτερο τους κοινωνικούς δείκτες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διευθυντήριό της ενδιαφέρονται για οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη χωρίς κοινωνικό πρόσωπο. Η άκαμπτη ευρωπαϊκή απαίτηση για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, χωρίς αντισταθμιστικές κοινοτικές επενδύσεις, σε περίοδο οικονομικής κρίσης αναπόφευκτα θα εκτινάξει την ανεργία. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο καταρρέει, κατ’ επιλογήν των ευρωπαϊκών ηγεσιών.