Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 3/8/2010
Οι εκλογές που θα πραγματοποιηθούν σε μόλις τρεις μήνες είναι πιο κρίσιμες από ό,τι εκ πρώτης όψεως φαίνεται. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα κόμματα, ιδίως όμως τα δύο κόμματα εξουσίας, κρατούν χαμηλούς τόνους για την εκλογική αυτή αναμέτρηση. Το μεν ΠΑΣΟΚ διότι η ηγετική του ομάδα έχει πλήρη επίγνωση ότι ένα αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα θα μπλοκάρει τις σαρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί και θα ενισχύσει την εσωκομματική κριτική. Από την άλλη πλευρά, μια νέα συντριβή της Νέας Δημοκρατίας θα προκαλέσει αναπόφευκτα τριγμούς στο αρχηγικό προφίλ που προσπαθεί να οικοδομήσει ο Αντώνης Σαμαράς και δεν αποκλείεται να πυροδοτήσει νέο κύκλο εσωστρέφειας στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου θα αποτελέσουν ταυτόχρονα το πρώτο τεστ τόσο για το νέο κόμμα της ανανεωτικής Αριστεράς όσο και για την πιθανή αυτόνομη κίνηση του Αλέκου Αλαβάνου, των οποίων η εκλογική επιρροή ενδέχεται να επανακαθορίσει τη στρατηγική και τις συμμαχίες στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Όμως και ο προαναγγελθείς κομματικός σχηματισμός της Ντόρας Μπακογιάνη αναμένεται να δοκιμαστεί εκλογικά και ουδείς μπορεί να προβλέψει σήμερα τη διείσδυση που θα έχει στους ψηφοφόρους των δύο κομμάτων εξουσίας.
Ωστόσο καμία από τις προηγούμενες κομματικές εναλλακτικές δεν φαίνεται να εισφέρει κάτι ουσιωδώς νέο στην πολιτική ζωή. Τα πρόσωπα, ο προγραμματικός λόγος, τα οργανωτικά σχήματα, οι πολιτικές προτάσεις αποτελούν, περισσότερο ή λιγότερο, ανακύκλωση παλαιών υλικών. Ο πιο σαφής λόγος αρθρώνεται ασφαλώς από το κυβερνών κόμμα και θεμελιώνεται στην πιστή υποταγή στις νεοφιλελεύθερες επιταγές της τρόικας. Πρόκειται για επιλογές που μακράν απέχουν από μια σοσιαλδημοκρατική πολιτική.
Απέναντι στην κυβερνητική πρόταση καταγράφεται αφενός η λαϊκιστική αντιπολιτευτική γραμμή της Νέας Δημοκρατίας, που σε συνάρτηση με την καταστροφική της πενταετία δεν εμπνέει πλέον καμία εμπιστοσύνη στο εκλογικό σώμα, και αφετέρου οι καταγγελτικές πλην λιποβαρείς, ενίοτε έωλες αντιδράσεις του αριστερού φάσματος. Παρ’ όλα αυτά, είναι ακριβώς η δεδηλωμένη πολιτική βούληση του ΠΑΣΟΚ να συνεχίσει στην ίδια γραμμή, που αναπότρεπτα θα μειώσει την εκλογική του δύναμη, ως αποτέλεσμα της διαρροής παραδοσιακών του ψηφοφόρων.
Ίσως, για όλους αυτούς τους λόγους, οι ανέστιοι ψηφοφόροι, που απαρτίζουν το λεγόμενο «Κόμμα του Κανένα», να αναδειχθούν «νικητές» των εκλογών του φθινοπώρου. Θα πρόκειται για ένα αποτυχημένο ξεκίνημα της σημαντικής μεταρρύθμισης που εισάγει ο «Καλλικράτης». Η θεσμοθέτηση του «Καλλικράτη» δεν αφορά μόνο την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά συνολικά το πολιτικό σύστημα. Όμως το οξυγόνο και η ratio της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι η ενεργός δημοκρατική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Αναπόφευκτα το θολό και δυσοίωνο πολιτικό τοπίο θα επηρεάσει αρνητικά την επαναθεμελίωση του ρόλου της αυτοδιοίκησης και της σχέσης της με το κεντρικό κράτος.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου θα αποτελέσουν ταυτόχρονα το πρώτο τεστ τόσο για το νέο κόμμα της ανανεωτικής Αριστεράς όσο και για την πιθανή αυτόνομη κίνηση του Αλέκου Αλαβάνου, των οποίων η εκλογική επιρροή ενδέχεται να επανακαθορίσει τη στρατηγική και τις συμμαχίες στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Όμως και ο προαναγγελθείς κομματικός σχηματισμός της Ντόρας Μπακογιάνη αναμένεται να δοκιμαστεί εκλογικά και ουδείς μπορεί να προβλέψει σήμερα τη διείσδυση που θα έχει στους ψηφοφόρους των δύο κομμάτων εξουσίας.
Ωστόσο καμία από τις προηγούμενες κομματικές εναλλακτικές δεν φαίνεται να εισφέρει κάτι ουσιωδώς νέο στην πολιτική ζωή. Τα πρόσωπα, ο προγραμματικός λόγος, τα οργανωτικά σχήματα, οι πολιτικές προτάσεις αποτελούν, περισσότερο ή λιγότερο, ανακύκλωση παλαιών υλικών. Ο πιο σαφής λόγος αρθρώνεται ασφαλώς από το κυβερνών κόμμα και θεμελιώνεται στην πιστή υποταγή στις νεοφιλελεύθερες επιταγές της τρόικας. Πρόκειται για επιλογές που μακράν απέχουν από μια σοσιαλδημοκρατική πολιτική.
Απέναντι στην κυβερνητική πρόταση καταγράφεται αφενός η λαϊκιστική αντιπολιτευτική γραμμή της Νέας Δημοκρατίας, που σε συνάρτηση με την καταστροφική της πενταετία δεν εμπνέει πλέον καμία εμπιστοσύνη στο εκλογικό σώμα, και αφετέρου οι καταγγελτικές πλην λιποβαρείς, ενίοτε έωλες αντιδράσεις του αριστερού φάσματος. Παρ’ όλα αυτά, είναι ακριβώς η δεδηλωμένη πολιτική βούληση του ΠΑΣΟΚ να συνεχίσει στην ίδια γραμμή, που αναπότρεπτα θα μειώσει την εκλογική του δύναμη, ως αποτέλεσμα της διαρροής παραδοσιακών του ψηφοφόρων.
Ίσως, για όλους αυτούς τους λόγους, οι ανέστιοι ψηφοφόροι, που απαρτίζουν το λεγόμενο «Κόμμα του Κανένα», να αναδειχθούν «νικητές» των εκλογών του φθινοπώρου. Θα πρόκειται για ένα αποτυχημένο ξεκίνημα της σημαντικής μεταρρύθμισης που εισάγει ο «Καλλικράτης». Η θεσμοθέτηση του «Καλλικράτη» δεν αφορά μόνο την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά συνολικά το πολιτικό σύστημα. Όμως το οξυγόνο και η ratio της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι η ενεργός δημοκρατική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Αναπόφευκτα το θολό και δυσοίωνο πολιτικό τοπίο θα επηρεάσει αρνητικά την επαναθεμελίωση του ρόλου της αυτοδιοίκησης και της σχέσης της με το κεντρικό κράτος.