Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 2/12/2014
Το Σύνταγμά μας είναι ένα κακό Σύνταγμα. Εχει πολλές ρυθμίσεις που, από όποια σκοπιά και αν αξιολογηθούν, παρουσιάζουν κατασκευαστικά σφάλματα. Μία από αυτές αφορά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, που προβλέπει την πρόωρη διάλυση της Βουλής, αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη αυξημένη πλειοψηφία.
Αυτή η ρύθμιση έχει προκαλέσει τους τελευταίους μήνες πολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα που επηρεάζει άμεσα την οικονομία. Το Σύνταγμά μας πρέπει να αλλάξει. Ομως η διαδικασία αναθεώρησής του, την οποία το ίδιο προβλέπει, είναι εξαιρετικά σύνθετη και η εκκίνησή της προκαλεί ανασφάλεια σε ένα ρευστό πολιτικό περιβάλλον. Ο κατάλογος με τις κακές συνταγματικές ρυθμίσεις είναι μακρύς. Σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώνεται επ’ αυτού ομοφωνία στην επιστημονική κοινότητα και ευρεία συναίνεση στην πολιτική τάξη.
Ωστόσο δεν είναι αυτό το μείζον πρόβλημα της χώρας. Αν οι πολιτικές δυνάμεις μπορούσαν να συνεννοηθούν σε στοιχειώδη ζητήματα ή αν έστω η κυβέρνηση αποφάσιζε να υιοθετήσει σε επίπεδο απλού νόμου ορισμένες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, οι δυσλειτουργίες του Συντάγματός μας θα μπορούσαν να ξεπεραστούν.
Ομως τόσο η κυβέρνηση όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση επιλέγουν, ακόμη και σε θέματα όπου υπάρχει ουσιαστικά συμφωνία, μια άγονη αντιπαράθεση για λόγους εκλογικής σκοπιμότητας, που αντί να αμβλύνει διογκώνει τις επιπτώσεις των συνταγματικών αστοχιών. Δεν αποτελεί το κακό Σύνταγμά μας ούτε η μεγάλη του έκταση την αιτία της χρεοκοπίας. Οι παθογένειες του κράτους και της οικονομίας δεν μπορούν να αποδοθούν στις συνταγματικές ρυθμίσεις. Ομως δεν είναι το Σύνταγμα άμοιρο ευθυνών, αφού αρκετές ατυχείς προβλέψεις ενίσχυσαν τα προβλήματα ή, πάντως, δεν διευκόλυναν την αντιμετώπισή τους.
Καθώς η χώρα κινείται σε προεκλογικούς ρυθμούς, δεν είναι ούτε εφικτό ούτε επιθυμητό να αναληφθεί οποιαδήποτε πρωτοβουλία αναθεώρησης του Συντάγματος μέχρι τις κρίσιμες ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου. Θα πρέπει, όμως, η σχετική συζήτηση να ξεκινήσει αμέσως μόλις εκλεγεί Πρόεδρος ή αναδειχθεί νέα κυβέρνηση ύστερα από πρόωρες εκλογές.