Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 8/6/2010
Η χρεοκοπία της οικονομίας και οι αποκαλύψεις για πολιτική διαφθορά συμπαρασύρουν το σύνολο της πολιτικής τάξης στη γενική κατακραυγή. Η οργή της κοινωνίας για τη βίαιη συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου, σε συνάρτηση με τον πλουτισμό πολιτικών διά της μίζας, στρέφεται εναντίον του πολιτικού προσωπικού, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης. Στο πλαίσιο αυτό η πορεία της κυβέρνησης Παπανδρέου εξαρτάται κατά βάση από δύο παραμέτρους, δηλαδή από την επιτυχία των πολιτικών για τη διάσωση της οικονομίας και από τη διαχείριση των σκανδάλων. Εάν, πάντως, τα επώδυνα μέτρα αποδειχθούν αναποτελεσματικά και η κατακρήμνιση της οικονομίας συνεχιστεί, τότε η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ είναι απολύτως προβλέψιμη, ακόμη και αν ο Γ. Παπανδρέου αποφασίσει να λειτουργήσει ως Ροβεσπιέρος.
Ωστόσο από μια τέτοια εξέλιξη δεν θα επωφεληθεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, παρότι επέλεξε τον ανακόλουθο δρόμο να μην υπερψηφίσει τους όρους υπαγωγής στον μηχανισμό στήριξης. Οι ευθύνες της Νέας Δημοκρατίας για την κατάντια της χώρας αποδείχθηκαν τόσο βαριές ώστε όσες επικοινωνιακές προσπάθειες διαφοροποίησης από την καραμανλική περίοδο και αν καταβάλει ο νέος αρχηγός της, η ταύτιση στο «εκλογικό υποσυνείδητο» θα διαρκέσει επί μακρόν.
Το μοναδικό πολιτικό κόμμα που όχι απλώς δεν φαίνεται να υφίσταται τη φθορά του κομματικού συστήματος, αλλά ίσως τελικά βγει ενισχυμένο, είναι ο ΛΑΟΣ. Το εκλογικό του ακροατήριο, δηλαδή αγανακτισμένοι ψηφοφόροι από χαμηλά και μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, διευρύνεται σταθερά. Τα ρατσιστικά και ξενοφοβικά σύνδρομα εντείνονται ως παράπλευρη συνέπεια της οικονομικής κρίσης, ενώ η απαξίωση των κομμάτων εξουσίας προσφέρει κατάλληλο έδαφος για τον ακροδεξιό, λαϊκιστικό του λόγο.
Από την άλλη πλευρά, διασώζεται το ΚΚΕ, που επέδειξε μια συνεπή, αντισυστημική περιχαράκωση απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Αυτήν τη στάση ευφυώς προβάλλει εσχάτως ακόμη πιο προκλητικά, ακριβώς για να καταστεί σαφέστερη η διαφοροποίηση από τα υπόλοιπα κόμματα. Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, η παρατεταμένη εσωστρέφεια και πολυγλωσσία, σε συνάρτηση με την αδυναμία άρθρωσης αξιόπιστων εναλλακτικών προτάσεων για έξοδο από την κρίση, δεν επιτρέπουν ευοίωνες προβλέψεις.
Μεγάλος κερδισμένος, όπως αναδεικνύεται στις έρευνες κοινής γνώμης, εμφανίζεται το «κόμμα του Κανένα», που έπειτα από δύο χρόνια επανακάμπτει ως πρώτη προτίμηση και, πιθανόν, αυτήν τη φορά ήρθε για να μείνει. Η εκλογική δυναμική του ΠΑΣΟΚ, που είχε ξεκινήσει στα τέλη του 2008, μοιάζει, λόγω της δημοσιονομικής κατάρρευσης και της κυβερνητικής φθοράς, να έχει κλείσει τον κύκλο της. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε, δικαίως ή αδίκως, για παλαιά και νέα κυβερνητικά στελέχη, τροφοδοτώντας ένα νέο κυνήγι μαγισσών και δημόσιας διαπόμπευσης, που επενεργεί ως αντίδοτο στη σημερινή οικονομική ένδεια και στην αξιακή μιζέρια της ελληνικής κοινωνίας αλλά και στη μαζική κατάθλιψη που προκάλεσε το απότομο τέλος της καταναλωτικής ευφορίας. Οικονομική-αξιακή χρεοκοπία και κομματική απαξίωση σφιχταγκαλιάζονται σε ένα αργεντίνικο τανγκό, εξακτινώνοντας τις αβεβαιότητες για το μέλλον της χώρας.
Ωστόσο από μια τέτοια εξέλιξη δεν θα επωφεληθεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, παρότι επέλεξε τον ανακόλουθο δρόμο να μην υπερψηφίσει τους όρους υπαγωγής στον μηχανισμό στήριξης. Οι ευθύνες της Νέας Δημοκρατίας για την κατάντια της χώρας αποδείχθηκαν τόσο βαριές ώστε όσες επικοινωνιακές προσπάθειες διαφοροποίησης από την καραμανλική περίοδο και αν καταβάλει ο νέος αρχηγός της, η ταύτιση στο «εκλογικό υποσυνείδητο» θα διαρκέσει επί μακρόν.
Το μοναδικό πολιτικό κόμμα που όχι απλώς δεν φαίνεται να υφίσταται τη φθορά του κομματικού συστήματος, αλλά ίσως τελικά βγει ενισχυμένο, είναι ο ΛΑΟΣ. Το εκλογικό του ακροατήριο, δηλαδή αγανακτισμένοι ψηφοφόροι από χαμηλά και μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, διευρύνεται σταθερά. Τα ρατσιστικά και ξενοφοβικά σύνδρομα εντείνονται ως παράπλευρη συνέπεια της οικονομικής κρίσης, ενώ η απαξίωση των κομμάτων εξουσίας προσφέρει κατάλληλο έδαφος για τον ακροδεξιό, λαϊκιστικό του λόγο.
Από την άλλη πλευρά, διασώζεται το ΚΚΕ, που επέδειξε μια συνεπή, αντισυστημική περιχαράκωση απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Αυτήν τη στάση ευφυώς προβάλλει εσχάτως ακόμη πιο προκλητικά, ακριβώς για να καταστεί σαφέστερη η διαφοροποίηση από τα υπόλοιπα κόμματα. Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, η παρατεταμένη εσωστρέφεια και πολυγλωσσία, σε συνάρτηση με την αδυναμία άρθρωσης αξιόπιστων εναλλακτικών προτάσεων για έξοδο από την κρίση, δεν επιτρέπουν ευοίωνες προβλέψεις.
Μεγάλος κερδισμένος, όπως αναδεικνύεται στις έρευνες κοινής γνώμης, εμφανίζεται το «κόμμα του Κανένα», που έπειτα από δύο χρόνια επανακάμπτει ως πρώτη προτίμηση και, πιθανόν, αυτήν τη φορά ήρθε για να μείνει. Η εκλογική δυναμική του ΠΑΣΟΚ, που είχε ξεκινήσει στα τέλη του 2008, μοιάζει, λόγω της δημοσιονομικής κατάρρευσης και της κυβερνητικής φθοράς, να έχει κλείσει τον κύκλο της. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε, δικαίως ή αδίκως, για παλαιά και νέα κυβερνητικά στελέχη, τροφοδοτώντας ένα νέο κυνήγι μαγισσών και δημόσιας διαπόμπευσης, που επενεργεί ως αντίδοτο στη σημερινή οικονομική ένδεια και στην αξιακή μιζέρια της ελληνικής κοινωνίας αλλά και στη μαζική κατάθλιψη που προκάλεσε το απότομο τέλος της καταναλωτικής ευφορίας. Οικονομική-αξιακή χρεοκοπία και κομματική απαξίωση σφιχταγκαλιάζονται σε ένα αργεντίνικο τανγκό, εξακτινώνοντας τις αβεβαιότητες για το μέλλον της χώρας.