Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 2/11/2010
Το δίλημμα που έθεσε ο πρωθυπουργός στο εκλογικό σώμα δεν ξεκαθάρισε το πολιτικό σκηνικό, αλλά όξυνε τη διάχυτη ανασφάλεια και αβεβαιότητα στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Ωφέλησε, όμως, την κυβερνώσα παράταξη η έμμεση απειλή των πρόωρων εκλογών; Ή αποτέλεσε κατ’ ουσίαν αναγνώριση αφενός μιας ελλειμματικής κυβερνητικής νομιμοποίησης και αφετέρου της έκδηλης ανησυχίας του ΠΑΣΟΚ για τη συνεχιζόμενη διαρροή ψήφων, όχι τόσο προς την παραπαίουσα Νέα Δημοκρατία όσο προς το «Κόμμα του Κανένα» και την άτυπη αντιμνημονιακή συμμαχία;
Κατ’ αρχήν δεν μοιάζει καθόλου βέβαιο ότι η απειλή των πρόωρων εκλογών θα συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του κυβερνώντος κόμματος. Ωστόσο, ακόμη και αν ενεργοποιήσει τους απογοητευμένους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ, το μειονέκτημα της στρατηγικής που επέλεξε ο πρωθυπουργός είναι ιδίως ότι φανερώνει αδυναμία, παρότι απέναντί του βρίσκεται μια αξιωματική αντιπολίτευση που όχι μόνο δεν κατόρθωσε να ανασυγκροτηθεί μετά την εκλογική συντριβή που υπέστη πριν από μόλις έναν χρόνο, αλλά αγωνίζεται να αποτρέψει τον κατακερματισμό της Κεντροδεξιάς. Η Νέα Δημοκρατία εμφανώς δεν πληροί ακόμη ούτε στοιχειωδώς τις προϋποθέσεις για να αναλάβει τη διακυβέρνηση. Τι καθιστά, λοιπόν, τόσο «νευρικό» έναν πρωθυπουργό που θριάμβευσε πριν από 13 μήνες, δεν αμφισβητείται εσωκομματικά και δεν απειλείται σοβαρά από τα σπαράγματα Αριστεράς και Δεξιάς;
Εύλογα ορισμένοι εκτιμούν ότι το δίλημμα των πρόωρων εκλογών προοιωνίζεται δυσκολότερες ημέρες, ακόμη πιο επώδυνες πολιτικές αποφάσεις, σκληρότερη λιτότητα και κοινωνική αποσύνθεση. Μπροστά σε έναν θερμό χειμώνα κοινωνικών αντιδράσεων προς τις περιοριστικές πολιτικές, μια εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν αποκλείεται να συνιστούσε την αρχή του τέλους για την πολιτική ηγεμονία του Γ. Παπανδρέου. Υπό αυτό το πρίσμα, η υπερίσχυση των πολύχρωμων αντιμνημονιακών εκλογικών συνδυασμών θα διόγκωνε την αμφισβήτηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης και θα δυσχέραινε την τήρηση των υποχρεώσεων έναντι της τρόικας, αλλά και ευρύτερα το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.
Τελικά η στρατηγική του Γ. Παπανδρέου συνιστά μια ανέξοδη μπλόφα, όπως τον κατηγόρησε η αξιωματική αντιπολίτευση, ή ένα σοβαρό πολιτικό ρίσκο; Εάν στις αυτοδιοικητικές εκλογές επικρατήσουν οι πολέμιοι του μνημονίου, ο πρωθυπουργός θα εμφανιστεί ανακόλουθος και αναξιόπιστος εφόσον δεν προκηρύξει πρόωρες εκλογές, παρόλο που είναι εμφανές ότι στην παρούσα συγκυρία κάτι τέτοιο θα αποδειχτεί επιζήμιο για τη χώρα. Μια ελεγχόμενη χρεοκοπία ενδέχεται να μετατραπεί σε ολοκληρωτική, ανεξέλεγκτη και μη αντιστρέψιμη πτώχευση εάν συνδυαστεί με την ακυβερνησία, που πιθανόν θα προκύψει από μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση. Συνεπώς, ακόμη και αν η εικαζόμενη μπλόφα αποδειχτεί αποτελεσματική, το ρίσκο που ανέλαβε ο πρωθυπουργός είναι πολλαπλά άκαιρο και δυσανάλογο προς τα διακυβευόμενα εθνικά συμφέροντα. Πώς θα αξιολογήσουν οι πολίτες την πολιτική μπλόφα, αναλαμβάνοντας εκείνοι πλέον το ρίσκο να τιμωρήσουν αυτόν που τη διέπραξε, θα γίνει γνωστό την ερχόμενη Κυριακή. Αν, όμως, ο πρωθυπουργός εννοεί πράγματι να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, το τίμημα θα είναι για όλους υψηλό.
Εύλογα ορισμένοι εκτιμούν ότι το δίλημμα των πρόωρων εκλογών προοιωνίζεται δυσκολότερες ημέρες, ακόμη πιο επώδυνες πολιτικές αποφάσεις, σκληρότερη λιτότητα και κοινωνική αποσύνθεση. Μπροστά σε έναν θερμό χειμώνα κοινωνικών αντιδράσεων προς τις περιοριστικές πολιτικές, μια εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν αποκλείεται να συνιστούσε την αρχή του τέλους για την πολιτική ηγεμονία του Γ. Παπανδρέου. Υπό αυτό το πρίσμα, η υπερίσχυση των πολύχρωμων αντιμνημονιακών εκλογικών συνδυασμών θα διόγκωνε την αμφισβήτηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης και θα δυσχέραινε την τήρηση των υποχρεώσεων έναντι της τρόικας, αλλά και ευρύτερα το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.
Τελικά η στρατηγική του Γ. Παπανδρέου συνιστά μια ανέξοδη μπλόφα, όπως τον κατηγόρησε η αξιωματική αντιπολίτευση, ή ένα σοβαρό πολιτικό ρίσκο; Εάν στις αυτοδιοικητικές εκλογές επικρατήσουν οι πολέμιοι του μνημονίου, ο πρωθυπουργός θα εμφανιστεί ανακόλουθος και αναξιόπιστος εφόσον δεν προκηρύξει πρόωρες εκλογές, παρόλο που είναι εμφανές ότι στην παρούσα συγκυρία κάτι τέτοιο θα αποδειχτεί επιζήμιο για τη χώρα. Μια ελεγχόμενη χρεοκοπία ενδέχεται να μετατραπεί σε ολοκληρωτική, ανεξέλεγκτη και μη αντιστρέψιμη πτώχευση εάν συνδυαστεί με την ακυβερνησία, που πιθανόν θα προκύψει από μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση. Συνεπώς, ακόμη και αν η εικαζόμενη μπλόφα αποδειχτεί αποτελεσματική, το ρίσκο που ανέλαβε ο πρωθυπουργός είναι πολλαπλά άκαιρο και δυσανάλογο προς τα διακυβευόμενα εθνικά συμφέροντα. Πώς θα αξιολογήσουν οι πολίτες την πολιτική μπλόφα, αναλαμβάνοντας εκείνοι πλέον το ρίσκο να τιμωρήσουν αυτόν που τη διέπραξε, θα γίνει γνωστό την ερχόμενη Κυριακή. Αν, όμως, ο πρωθυπουργός εννοεί πράγματι να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, το τίμημα θα είναι για όλους υψηλό.